Weg met de Midden-Oostendeskundige

Maandag 17 Juli 2006 in categorie Israël en het Midden-Oosten

Discussies over conflicten zoals in Zuid-Libanon en Noord-Israël ontaarden meestal in vergelijkingen. Vergelijking van de aantallen doden per nationaliteit, liefst nog uitgesplitst naar vrouwen en kinderen. Vergelijking van de mate van toegepast geweld en de ernst ervan. Met als uitkomst een scherpe veroordeling van één der deelnemende partijen en het leggen van de sympathie bij de andere.

Hoe begrijpelijk ook, vergelijken is tamelijk zinloos, zo heb ik deze week besloten. Het conflict in de regio speelt zich namelijk af op twee niveaus. Allereerst op het niveau van de machthebbers: politici, militairen en religieuze leiders. Laat ik het eenvoudig en onparlementair formuleren: dat zijn bijna zonder uitzondering niet al te frisse jongens (en een enkel meisje), met een eigen agenda. Aan welke kant ze ook staan, feitelijk zijn het dezelfde types die hun doelen nastreven over de rug van onschuldige burgers. Karakterologisch zijn ze inwisselbaar.

Het tweede niveau is het civiel niveau, de burgers. Zij zijn het lijdend voorwerp van het machtsniveau. We moeten als eenvoudig waarnemer van televisiebeelden en krantenkolommen dan ook niet kiezen voor Palestina of Israël, voor Hezbollah of Hamas. Want dan trappen we onvermijdelijk in de praatjes van de oorlogspropaganda. We moeten partij kiezen voor het civiel niveau, voor de burgers, zonder onderscheid naar nationaliteit of etnische afkomst. Zij zijn de slachtoffers. En daar moet dus het nieuws over gaan: over de totale groep burgers in de regio die lijdt onder het oorlogsgeweld.

Bij opiniërende programma's als Nova, Netwerk en 'Met het Oog op Morgen' staat het blik Midden-Oostendeskundigen onder handbereik. Wanneer we er wat wijzer van werden zou het kunnen bijdragen tot inzicht, maar helaas is ook van die kant het speculatiegehalte erg hoog. Het echte machtsspel wordt namelijk altijd achter de schermen gevoerd en wat de betrokken geheime diensten uitvreten weet zelfs de best ingevoerde deskundige niet.

Misschien ook zijn de deskundigen niet zo deskundig als zij pretenderen, althans niet op het terrein waar de nieuwsconsument in de eerste plaats behoefte aan heeft. Tevens valt een verminderde objectiviteit waar te nemen.
Een Midden-Oosten deskundige als Robert Soeterik bijvoorbeeld lijkt bijna geheel bekeerd tot het Palestijnse kamp. Weliswaar heeft de Israëlische strategie ten opzichte van de bezette gebieden daar alle aanleiding toe gegeven, maar juist van de deskundige verwachten we meer distantie.
In een uitzending van Met het Oog op Morgen vloog Soeterik onmiddellijk presentator Stefan Sanders verbaal naar de keel vanwege drie ongelukkig gekozen woordjes over de Libanonkwestie. Tijdens de uitzending kwam het niet meer goed. Bij onze meningsvorming heeft Soeterik niet geholpen, slechts onnodige verwarring gesticht.

Terug dus naar de eigen 'common sense'. U zult het merken: dat is veel beter voor de kwaliteit van uw meningsvorming. Parmantige deskundigen blijken ineens een stuk minder essentieel, zij werken vaak alleen maar als stoorzender met hun 'analyses' en stokpaardjes. Want ze blijven maar bekvechten over dat bedrieglijke en ondoorzichtige machtsniveau. En die machthebbers kennen we nou wel. Dat zijn gewoon boeven met bloed aan hun handen. Ze zijn van alle tijden...

Tags: